Adıgey Cumhuriyeti

Adıgey Cumhuriyeti

Kuzeybatı Kafkasya’da bulunan Adıgey Cumhuriyeti’nin yüzölçümü 7792 km2 ve nüfusu 2020 verilerine göre 463.088 kişidir. Abhazya ve Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti sınırlarına yaklaşık 20 km uzaklıkta olan Adıgey, Krasnodar Krayı içerisinde bir anklavdır. Başkenti yaklaşık 141.475 nüfuslu Maykop şehridir. En büyük ikinci şehri ise 12.721 nüfuslu Adıgeysk’tir (Adığekale).

Cumhuriyetin kuzeyi düzlüktür, güneyinde ise dağ önü ve Büyük Kafkas dağları bulunur. Topraklarının yaklaşık % 40’ı ormanlarla (kayın, meşe, gürgen, akçaağaç) kaplıdır. İklimi ılımlı sıcaktır. Ortalama sıcaklıklar, ocak −2 °C, temmuz +22 °C. Yıllık yağış yaklaşık 700 mm. Başlıca nehirler: Kuban (Pşız), Laba, Belaya (Şhaguaşe).

Kafkasya’da Sovyet iktidarının kurulmasının ardından 27 Temmuz 1922’de Çerkes (Adıgey) Özerk Bölgesi adıyla kuruldu. Ağustos 1922’de adı Adıgey (Çerkes) Özerk Bölgesi olarak değiştirildi. Ağustos 1928’de adı Adıgey Özerk Bölgesi olarak yeniden değişti ve Sovyet dönemi boyunca bu şekilde kaldı. Sovyetler Birliği’nin yıkılması ve Rusya’nın bağımsız bir devlet olarak yeniden kurulmasıyla bölgenin statüsü Temmuz 1991’de cumhuriyete dönüştü.

 

Adygea

ADYGEA

Kendine ait bayrağı, parlamentosu, Çerkesçe ve Rusça olmak üzere iki resmi dili olan Adıgey Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu’nun 22 cumhuriyetinden ve 85 idari bölgesinden biridir.

Çerkesler Adıgey nüfusunun % 26’ünü, Ruslar % 64,5’ini oluşturur. Nüfusun geri kalanını Ukraynalılar, Ermeniler, Kürtler başta olmak üzere diğer halklar oluşturur. Adıgey Cumhuriyeti’nde yaşayan Çerkesler ‘Adıgeyli’ (adıgeytsı) olarak tanımlanır.

Ocak 1992’de cumhuriyetin ilk başkanı olarak Aslan Carım seçildi ve 2002 yılına kadar görevini sürdürdü. Sonraki dönemde Hazret Sovmen (2002-2007), Aslan Thakuşıne (2007–2011) ve Murat Kumpıl (2017-) Adıgey Cumhuriyeti’ne başkanlık etti.

Halk (*)
Nüfus / Oran
1979 Sayımı (bin kişi)
Nüfus / Oran
2002 Sayımı (bin kişi)
Nüfus / Oran
2010 Sayımı (bin kişi)
Nüfus / Oran
Rus 285,6 / % 70,6 288,3 / % 64,5 270,7 / % 63,6
Çerkes 86,4 / % 21,4 108,1 / % 24,2 109,2 / % 25,8
Ermeni 6,4 / % 1,6 15,3 / % 3,4 15,6 / % 3,7
Ukraynalı 12,1 / % 3,0 9,1 / % 2,0 5,9 / % 1,4
Kürt - 3,6 4,5 / % 1,1
Tatar 2,4 2,9 2,6 / % 0,6
Çingene 1,1 1,8 2,4 / % 0,5
Belorus 2,2 1,9 Veri Yok
Rum 1,0 1,7 Veri Yok
Azeri - 1,4 Veri Yok
Alman 1,4 1,2 Veri Yok
Çeçen - 1,1 Veri yok

(*) Nüfusu 1000 kişinin üzerinde olan halklar gösterilmiştir. Kaynak: Adıgey Nüfusu rosinfostat.ru